🎉 Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra một cuộc cách mạng xã hội kỹ thuật với tầm ảnh hưởng to lớn đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Đặc biệt, AI tạo sinh (generative AI) đã mang đến những công nghệ mạnh mẽ, song song với các thách thức lớn trong việc quản lý và triển khai một cách có trách nhiệm. Đặt con người vào trung tâm của quá trình phát triển và giám sát AI là yếu tố then chốt để bảo đảm rằng những tiến bộ này mang lại lợi ích cho nhân loại.
Theo Navrina Singh, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Credo AI, việc quản trị AI không chỉ là một yêu cầu để đảm bảo tuân thủ các quy định mà còn là một chiến lược tạo ra lợi thế cạnh tranh. Trong một cuộc trò chuyện với Lareina Yee, đối tác cấp cao tại McKinsey, Singh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của giám sát liên tục bởi con người, đồng thời chia sẻ những cách thức để quản lý rủi ro và tối ưu hóa cơ hội do AI mang lại.
✨ Quản trị AI: Yêu cầu tiên quyết
Theo Singh, quản trị AI là yếu tố trung tâm để bảo đảm rằng các hệ thống AI hoạt động đúng cách, phù hợp với giá trị cốt lõi của tổ chức và lợi ích của xã hội. Khi các hệ thống AI không chỉ dừng lại ở cấp độ kỹ thuật mà còn gây tác động sâu rộng đến xã hội, doanh nghiệp cần đặt quản trị lên hàng đầu trong chiến lược của mình.
Bà giải thích: “Quản trị không phải là một suy nghĩ muộn màng hay một chức năng tuân thủ đơn thuần. Nó cần được xem như một cách để xây dựng lòng tin và tạo ra lợi thế cạnh tranh. Các tổ chức đi đầu hiện nay không chỉ đơn thuần đáp ứng các quy định, mà họ xem quản trị như một cơ chế để nhanh chóng thích nghi và dẫn đầu thị trường.”
✨ Những câu hỏi cần đặt ra khi áp dụng AI
Để triển khai AI một cách có trách nhiệm, Singh đề xuất bốn bước quan trọng:
✅ Hiểu rõ nơi AI đang được sử dụng: Doanh nghiệp cần tạo ra một “sổ đăng ký AI” để biết rõ AI đang được áp dụng ở đâu và như thế nào trong các quy trình kinh doanh.
✅ Đo lường và đánh giá rủi ro: Điều này bao gồm việc kiểm tra các hệ thống AI dựa trên tiêu chuẩn và giá trị của tổ chức.
✅ Xác định trách nhiệm rõ ràng: Ai sẽ chịu trách nhiệm giám sát và đánh giá các hệ thống AI? Quá trình này đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên liên quan, bao gồm cả những người dùng trực tiếp chịu ảnh hưởng bởi AI.
✅ Chuẩn hóa và mở rộng: Các công cụ hỗ trợ như MLOps (hoạt động học máy), LLM (các mô hình ngôn ngữ lớn) cần được tích hợp vào cơ sở hạ tầng quản trị để bảo đảm khả năng mở rộng quy mô một cách đồng nhất.
✨ Giữ con người trong vòng lặp
Một yếu tố không thể thiếu là duy trì sự tham gia của con người trong toàn bộ vòng đời của các hệ thống AI. Singh nhấn mạnh: “Chúng ta đang trải qua một cuộc cách mạng nhân loại, nơi công nghệ không chỉ tăng cường năng suất mà còn mở ra cơ hội cho sự hợp tác giữa con người và máy móc. Để làm được điều này, chúng ta cần phát triển các kỹ năng và vai trò mới, chẳng hạn như nhà đạo đức học AI hay giám đốc quản trị AI.”
Các kỹ năng này không chỉ bao gồm chuyên môn về công nghệ mà còn cần sự hiểu biết sâu sắc về các khía cạnh xã hội và chính sách. Điều này đảm bảo rằng AI được phát triển và triển khai với sự cân nhắc kỹ lưỡng về tác động xã hội và giá trị đạo đức.
✨ Thách thức về thiên kiến và sự đa dạng trong AI
Một trong những thách thức lớn mà AI đang đối mặt là vấn đề thiên kiến. Singh cho rằng: “Thiên kiến trong AI không chỉ xuất hiện tại một điểm cụ thể trong vòng đời mà là hệ quả của cách thức dữ liệu được thu thập và xử lý.” Bà nhấn mạnh rằng sự đa dạng trong dữ liệu và trong đội ngũ phát triển AI là yếu tố quan trọng để giảm thiểu thiên kiến.
Credo AI, công ty của Singh, đã đi tiên phong trong việc xây dựng các “đội cầu vồng” – những nhóm làm việc đa dạng với sự tham gia của các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau, từ khoa học thần kinh nhận thức đến tâm lý học. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng của các hệ thống AI mà còn đảm bảo rằng các giải pháp được thiết kế mang tính toàn diện hơn.
✨ Tương lai của quản trị AI
Quy định pháp lý về AI đang phát triển nhanh chóng, với Đạo luật AI của EU là một ví dụ điển hình. Singh dự đoán rằng các khuôn khổ tương tự sẽ xuất hiện trên toàn cầu, tạo ra một “hiệu ứng Brussels” trong việc định hình cách thức các công ty áp dụng AI.
Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng việc quản trị chỉ để đáp ứng các yêu cầu pháp lý sẽ không đủ để dẫn đầu. “Những tổ chức thành công trong kỷ nguyên AI này là những tổ chức sử dụng quản trị như một cách để xây dựng lòng tin, thúc đẩy đổi mới và giành được khách hàng.”
Kết luận
Trí tuệ nhân tạo không chỉ là một công nghệ đột phá mà còn là cơ hội để tái định hình cách chúng ta vận hành doanh nghiệp và xã hội. Quản trị AI, với sự tham gia chặt chẽ của con người, sẽ là chìa khóa để đảm bảo rằng những tiến bộ này mang lại giá trị bền vững và lợi ích chung cho toàn nhân loại.
Theo nguồn: McKinsey & Company
